Økonomi

Føresetnader for kalkylane

Tabell 1. Føresetnader om distriktstilskott på kjøtt (kr/kg) og areal- og kulturlandskapstilskott (AK-tilskott, kr/dekar)

Nord-Østerdalen

Sør-Østerdalen

Glåmdalen

Hedmarken

Akershus

Kjøtt

Sone

3

3

2

1

1

Sats (kr/kg)

7,75

7,75

4,95

0

0

AK-tilskott

Sone

5

5

3

1

3

Kr/dekar

395

395

240

155

240

Tabell 2. Prisar på kjøtt av ammekurase og prisar på fôringskalv, kr per kg

Kjøttpris, lett rase (kr/kg)

Kjøttpris, tung rase (kr/kg)

Fôringskalv, lett rase (kr)

Fôringskalv, tung rase (kr)

Ku

51

53

Kvige

63

66

8 100

11 800

Okse

67

72

10 700

14 600

Tabell 3. Totalt fôrkrav i FEm per ku og fordeling på fôrslag ved fullt påsett og sal av fôringskalv. Tal i parentes viser planer med halm.

Fullt påsett

Sal av fôringskalv

Lett rase

Tung rase

Lett rase

Tung rase

Totalt fôrkrav

5 608

5 995

4 330

4 650

Kraftfôr

864

915

225

300

Innhausta grovfôr

3 044 (2 044)

3 330 (2 330)

2 505 (1 505)

2 750 (1 750)

Beite innmark

450

450

400

400

Beite utmark

1 250

1 300

1 200

1 250

Halm

0 (1 000)

0 (1 000)

0 (1 000)

0 ( 1000)

Anna fôr

0

0

0

0

Vi har gått ut frå at gardbrukarane har eit gitt innmarksareal og at driftsbygningane er slik at dei kan velje å ha eit gitt tal ammekyr med full framfôring av alle kalvar eller selje fôringskalv og ha fleire mordyr. Fordi det er få kjøttprodu­sentar som sel fôringskalv, hadde ein ikkje rekneskapsmateriale å byggje på og analysen er basert på kalkylar. For å lage slike kalkylar må ein velje ei lang rad føresetnader. Ein rekna med at vilkåra for å drive mjølke- og kjøttproduksjon varierer både med dei naturlege produksjonsvilkåra og med støtteordningar.

Produksjonsvilkår og støtte­ordningar

Det vil vere ein viss samanheng mellom produksjonsvilkår og støtteordningar i og med at støtteordningar delvis er meint å kompensere for vanskelege produksjonsvilkår. Både produksjonsvilkår og tilskottsordningar varierer innan fylka, særleg i Hedmark. I samråd med oppdragsgivar vart Oslo og Akershus rekna som ein region som i denne artikkelen er kalla Akershus. Hedmark fylke vart delt i fire regionar: Hedmarken, Glåmdalen, Nord-Østerdalen og Sør-Østerdalen. Innan desse regionane er det fleire soner for distriktstilskott på kjøtt og på Areal- og kulturlandskapstilskott. Tabell 1 viser kva soner for distriktstilskot på kjøtt og Ak-tilskott vi rekna med for kvar region.

Prisar

Distriktstilskotta kjem i tillegg til basisprisane på kjøtt som er lik i alle regionar. Tabell 2 viser kva prisar vi rekna med på slakt av ku, kvige og okse av lett og tung rase. Dessutan viser tabellen kva prisar vi rekna med for fôringskalv. Det er gått ut frå at fôringskalvar er fødde om våren, at dei har gått med mora om sommaren og vert selde ved beiteslutt når dei er om lag seks månader. Føresetnader om prisar og tilskottsordningar er tilpassa tilhøva i jordbruksavtalen for 2017/18.

Brukt fôreiningar

Sjølv om fôreiningar ikkje er brukt i fôrplan­legging lenger, har vi i dette arbeidet likevel nytta fôreiningar (FEm) i denne analysen. Tabell 3 viser kva fôrplanar vi har rekna med. Det er rekna at ein i Akershus, Hedmarken og Glåmdalen kan nytte halm, eller tilsvarande fôr utan arealkrav, i vinterfôret. Utmarksbeite er i basisalternativa nytta i ammeku¬produksjon.

Bruka i Østerdalen treng større innmarksareal per ku enn bruka i dei andre områda både på grunn av mindre grovfôravlingar per dekar og at det er forutsett at dei ikkje nyttar halm i fôringa. Med basisføresetnader er arealkravet ved full framfôring 1,28 gonger arealkravet ved sal av fôringskalv i regionane Akershus, Hedmarken og Glåmdalen. I Sør- og Nord-Østerdalen er forholdstalet 1,19. Desse forholdstala viser kor mange fleire kyr ein ­teoretisk kan ha på same areal ved sal av ­fôringskalv enn ved fullt oppdrett med valde føresetnader.

Arbeidskostnad

Arbeidsinnsats og krav til arbeidsbetaling er viktige faktorar i slike samanlikningar. For arbeidsinnsats, som andre faktorar, er skil­naden mellom alternativa viktigare enn føre­setnaden for kvart alternativ isolert sett. Vi har rekna at arbeidsinnsatsen er fem timar mindre per ammeku når ein sel fôringskalv enn når ein har full framfôring. Arbeidskostnaden er elles sett lik kr 200 per time i alle regionar.